Sa blog na ito, mababasa mo ang pitong paraan upang mas maunawaan mo ang Bibliya at matutunan ang mga katotohanan nito.

Kaibigan, alam mo ba kung ano ang pinaka-hindi nauunawang aklat sa buong kasaysayan? Alam mo ba kung bakit ang librong ito ay syang pinaka-popular na aklat pero sya ring kinukutya ng iba? Ang aklat na tinutukoy ko ay ang Bibliya.

Marami ang syang nagsasabing ito ay ang Salita ng Diyos. Ngunit, ang nakakalungkot ay maraming tao ang may iba’t-ibang pagka kaintindi nito. Ang resulta, maraming mga simbahan at grupo ang nagsulputan na may iba’t-ibang turo. Ngunit, kung iisipin mo naman, iisang aklat lang ang kanilang binabasa at pinagbabasehan.

Ito ang dahilan kung bakit kailangan nating maunawaan ng maigi kung ano talaga ang sinasabi ng Bibliya. Kaya’t sa episode na to ng Biblical Truths, nais naming ibahagi sa inyo ang pitong epektibong paraan upang lubusang maunawaan ang Bibliya.

Unang punto: Manalangin para sa Karunungan at Pag-unawa

Bago mo pa man buksan ang iyong Bibliya, ang pagdadasal ay sobrang napaka-importante. Dahil ang Bibliya ay Salita ng Diyos, marapat lamang na hingiin mo ang tulong ng may Akda nito upang buksan ang iyong isipan at kalooban sa tunay na pag-unawa ng kanyang Salita.

Kung babasahin at pag-aaralan mo ang Bibliya gamit lamang ang iyong sariling pag-intindi at kaalaman, mauuwi lamang sa wala ang iyong pagbabasa.

Si Haring David na naturingang kaibigan ng Diyos, ay nagsulat tungkol sa importansya ng pagdadasal upang maintindihan ng tama ang Banal na Aklat. Mababasa natin ito sa Psalms 119:33-35:

Ituro mo sa akin, O Panginoon, ang daan ng iyong mga batas,
at ito’y aking iingatan hanggang sa wakas.
Bigyan mo ako ng pang-unawa upang aking maingatan ang kautusan mo,
at akin itong susundin ng buong puso ko.
Akayin mo ako sa landas ng mga utos mo,
sapagkat aking kinaluluguran ito.
pagkat ikaw ay matuwid, kaya ako’y pagpalain. (Ang Biblia, 2001)

Sa mga talatang ito, makikita natin ang mataimtim na pagdarasal ni David na sya ay turuan mismo ng Panginoon, ni Yahweh, ng kanyang mga batas at bigyan sya ng tamang pag-unawa sa kanyang mga kautusan.

Kung si Haring David na mismong tinuring na kaibigan ng Diyos ay humingi ng pag-unawa, paano pa kaya tayo na mas kailangan natin ang tulong ng Diyos. Kaya, tama lang na dapat tayo ay manalangin para sa pag-unawa at karunungan.

Pangalawang punto: Maging handa upang iwasto ang iyong mga maling paniniwala

Hindi maikakaila na bilang tao, meron na tayong mga paniniwalang nakagisnan na natin. Ito ay mga paniniwalang itinuro sa atin ng ating mga magulang, guro, at ibang tao. Sa atin ding pag-aaral at karanasan, meron din tayong mga turong natutunan tungkol sa Bibliya.

Ngayon, ang tanong, ang mga paniniwalang ito ba ay naaayon sa tunay na turo ng Bibliya? Kung hindi, dapat nating tanggapin ang katotohanan at buong mapagkumbabang itama ang ating kamalian.

Tandaan mo na ang iyong layunin sa pag-aaral ng Bibliya ay hindi upang makahanap ng paraan upang atakihin ang ibang relihiyon o para makakuha ng kaalaman sa akademiko. Ikaw ay nag-aaral upang mas mapalapit ka pa sa ating Ama na nasa langit. 

Ang iyong pag-uugali ay dapat na kapareho ng kay Jeremiah. Sinulat nya sa mahigit na dalawang libong taon na ang nakakalipas, ang Jeremiah 10:23-24:

Alam ko, O Panginoon, na ang lakad ng tao ay wala sa kanyang sarili;
wala sa taong lumalakad ang magtuwid ng kanyang mga hakbang.

Ituwid mo ako, O Panginoon, ngunit sa katarungan, huwag
sa iyong galit, baka ako’y iuwi mo sa wala. (Ang Biblia, 2001)

Para kay Jeremiah, mahirap man, pero, mas mainam na tayo ay ituwid ng Panginoon kaysa sa tayo ay manatili sa kamalian.

Basahin din ang Isaias 66:2 upang magkaroon ng mas malalim na pagkakaintindi kung paano dapat natin ituring ang kanyang salita:

“Binibigyang pansin ko ang mga taong mapagpakumbaba, nagsisisi, at may takot sa aking mga salita. (ASND)

Ang Bibliya ay ang mismong salita ng Diyos. Hindi ito gawa-gawa lamang ng tao. Kung ganun, bilang isang estudyante ng Bibliya, dapat lamang na ito ay pag-aralan ng buong pagpapakumbaba at pagsisisi kung sakaling ipakita ng Diyos na tayo ay nagkasala.

Pangatlong punto: Isaalang-alang ang lahat ng sinasabi ng Bibliya

Sa iyong pag-aaral ng Bibliya, hindi maaring kukuha ka lang ng isang talata at gumawa ng isang malaking doktrina base lamang isa isang talatang iyon.

Dapat iyong tingnan at alamin ang buong konteksto ng talata, ipunin lahat ng mga talatang may kaugnayan dito, at tingnan ang buong bibliya upang makakuha ng kompletong pag-uunawa.

Hayaan mong bigyan kita ng isang halimbawa. Alam mo ba na kung iyong babasahin ang Matthew, Mark, Luke, at John, makikita mong iba-iba ang kanilang sinasabi kung ano ang salitang nakasulat sa ibabaw ng kahoy na pinagpakuan kay Yahshua or Hesukristo.

Sa unang tingin, parang may pagka kasalungat sa mga salitang isinulat ng apat na Gospel writers. Ngunit, pag iyong ipagtagpi-tagpi ang kanilang mga salaysay, mas mauunawaan mo na ang sinulat pala sa ibabaw ng kahoy na pinagpakunan kay Yahshua at isinulat din pala sa tatlong wika at si Pilato pala ang nagsulat ng mga yun.

Kung iisa-isahin mo lang basahin ang Matthew, Mark, Luke, at John, hindi mo maiintindihan ang buong detalye. Pero, pag binasa mo ang lahat ng Gospel writers, mas maiintindihan mo kung ano talaga ang sinasabi sa kwento.

Ganun din sa pag-aaral ng Bibliya. Kailangan mong kunin lahat ng relevant scriptures para mas maigi ang iyong pagbabasa at pag unawa ng iyong pinag-aaralan.

Ika-apat na punto: Palaging Suriin ang Konteksto

Nabanggit ko kanina ang importansya ng konteksto sa pag-aaral ng Bibliya. Dapat malaman mo kung ano ang background ng isang talata. Dapat mo din malaman ang dahilan kung bakit ito nasulat, ano ang buong kwento ng talata, kanino ito isinulat, at kailan ito naisulat.

Ang isang magandang halimbawa ay ang Luke 17:21 na nagsabing:

Kaya walang makapagsasabing, ‘Dito maghahari ang Dios!’ o, ‘Doon siya maghahari!’ Dahil naghahari na ang Dios sa puso ninyo.”

Ang talatang ito ay ginagamit ng ibang Kristiyano upang sabihin na hindi literal na babalik si Yahshua dahil ang kaharian ng Diyos ay nasa puso na natin.

Pero, eto nga ba ang sinasabi ng Luke 17:21. Dito papasok ang importansya ng konteksto. Dapat nating tanungin, sino ang kausap ni Yahshua dito? Walang iba kundi ang mga Pariseo.

Kung babasahin mo ang Bibliya, alam natin na ang mga Pariseo ay kontra kay Yahshua. Ilang beses kinalaban ng mga Pariseo si Yahshua. Kung ganun, maniniwala ka ba na ang kaharian ay nasa puso ng mga taong ito? Malinaw pa sa sikat ng araw na, hindi.

Nagkaroon ng maling translation dito. Kung titingnan mo ang orihinal na salita para sa Luke 17:21, ang nais talagang sabihin ni Kristo dito ay ang Kaharian ng Diyos ay nasa paligid nyo at hindi nasa loob nila. Sinasabi ni Kristo ito dahil sya ay nasa presensya nila at si Kristo ang taga representa ng Kaharian ng Diyos.

Makikita mo ang importansya ng pag aaral ng konteksto. Kung di mo uunawain ang buong talata, maaaring magkaroon ka ng maling pagkakaintindi.

Ang Mark 7:19 ay isa ding halimbawa. Marami ang nagsasabi na pwede ng kainin ang kahit anong pagkain dahil sinabi daw ni Yahshua na ang lahat ng hayop ay malinis na. Ngunit kung babasahin mo ang buong Mark 7, makikita mo sa mga unang talata na ang pinag-uusapan ay hindi tungkol sa malinis at maduming hayop. Sa halip, ito ay tungkol sa mga tradition ng mga tao na dapat munang maghugas ng kamay gamit ang iba’t-ibang seremonya.

Isa pang halimbawa ay ang Genesis 3:4. Sabi dito, Pero sinabi ng ahas, “Hindi totoong mamamatay kayo!”

Kung babasahin mo ito, pinapakita ng ahas na nagsisinungaling ang Diyos. Ngunit, kung iyong babasahin ang tunay na sinabi ng Diyos, makikita mo na sadyang pinaikot at binaluktot lamang ng ahas ang katotohanan na sinabi ng Diyos.

Makikita nyo na ang konteksto ay napakahalaga para sa pag-aaral ng Bibliya. Katunayan, mas maigi pang basahin ang buong bibliya kung kinakailangan kaysa naman magkaroon ka ng maling pag-uunawa at ituro mo ang kamaliang ito sa iba.

Ika-limang punto: Magsimula Sa Malinaw na Talata

Maraming mga turo ngayon sa mga simbahan ang mali dahil lamang sa kanilang pagkaintindi sa isang hindi malinaw na talata.

Bibigyan kita ng isang halimbawa. Napakaraming tao ang nag-ASSUME na ang vision o pangitain ni Pedro tungkol sa mga maruming hayop ay nagpapatunay na “nilinis” ng Diyos ang lahat ng hayop at kung ganun pwede na nating kainin. 

Sinabi sa Acts 10:15:

Muling sinabi ng tinig, “Huwag mong ituring na marumi ang kahit anong bagay na nilinis na ng Dios.” (ASND)

Maraming tao ang nagsaya dahil nabasa nila ang talatang ito at pwede na palang kumain ng: baboy, ahas, daga, ipis, uod, langgam, buwaya, at kung ano-ano pang hayop. Pero, kung babasahin mo ang buong Acts 10, makikita mo na kahit si Pedro ay hindi nag-isip agad na pwede na kumain ng maruruming karne na ipinagbabawal ng Dios sa Leviticus 11 at Deuteronomio 14. Ngunit, sya ay nag-isip kung ano ang ibig-sabihin ng kanyang pangitain. 

At yun nga ang nalaman nya kung ano ang ibig-sabihin nun. Mababasa natin sa Acts 10:28:

Nagsalita si Pedro sa kanila, “Alam ninyo na kaming mga Judio ay pinagbabawalan ng aming relihiyon na dumalaw o makisama sa mga hindi Judio. Pero ipinaliwanag sa akin ng Dios na hindi ko dapat ituring na marumi ang sinuman.  (ASND)

Mababasa natin na ang ibig-sabihin pala ng pangitain nya ay pinapakita ng Diyos na wala ng sinumang tao ang dapat nating isipin na marumi at walang pag-asang maging parte ng Kaharian ng Diyos. Sa halip, dahil sa sakripisyong ginawa ng ating Tagapagligtas, lahat ay may oportunidad na maging parte ng Pamilya ng Diyos. Nagpapakita na hindi ito tungkol sa pagkain.

Ika-anim na punto: Hayaan ang Bibliya na Bigyang-kahulugan ang Sariling Mga Simbolo

Sa ibang Bible translations, mababasa natin na ang Book of Revelation ay pinamagatang, “The Revelation of ST. JOHN THE DIVINE.” Isa ito sa isang mahusay na halimbawa ng INTERPRETATION NG TAO. 

Ngunit, kung babasahin mo pa lang ang unang versiculo ng book of Revelation, makikita mo na ito ay hindi revelation of John, kundi ito ay “The revelation of Jesus Christ!”

Di maikakaila na ang book of Revelation o ang Aklat ng Pahayag ay puno ng makukulay at kakaibang description tungkol sa hinaharap at mga pangitain.

Kung babasahin mo ang Revelation 1:12, mababasa mo dito ang seven golden candlesticks. Di mo na kailangang pag-isipan pa kung ano ang ibig-sabihin nyan kasi ang Bibliya na mismo ang magsasabi sayo kung ano ang kahulugan nito. Sa verse 20, sinabing ang seven golden candlesticks na ito ay ang seven churches.

Sa verse 16 naman, mababasa natin ang “seven stars” sa kamay ni Yahshua. Again, hayaan mo na ang Bibliya ang magsabi kung ano ang ibig-sabihin nito. Sa verse 20 din mababasa na ang seven stars pala ay ang seven angels ng pitong churches.

Ganun din sa Bibliya. Wag mo bigyan ng sarili pagkakahulugan sa mga simbolong mababasa mo kundi hayaan mo ang Bibliya mismo ang magsabi kung ano ang kahulugan nito.

Ika-pitong punto: Paghambingin ang Maraming Pagsasalin ng Bibliya

Tunay na ang orihinal na Salita ng Diyos ay isinulat sa Hebrew o Aramaic. Ngunit, masasabi din natin na hinayaan ng Diyos na ito ay maisulat din sa iba’t-ibang wika. 

Ang King James Version ay isinulat mahigit apat na raang taon na ang nakakalipas. Mula noon, ang wikang Ingles ay sumailalim sa maraming mga pagbabago. Minsan ang mga teksto na hindi malinaw sa King James ay naging mas malinaw sa pamamagitan ng pagbabasa ng mga mas modernong pagsasalin tulad ng New King James Version.

Isang magandang istratehiya ang paggamit ng iba’t-ibang Bible transalations. Una sa lahat, ito ay nagbibigay ng linaw sa pagbabasa ng Bibliya. Pangalawa, mas magkakaroon ka ng ideya kung paano dapat isalin ang partikular na talata.

Ngunit, wag mong kalimutan na merong mga Bible translations na isinalin sa thought-for-thought at word-for-word. Ibig-sabihin, doon ka dapat magsimula magbasa sa word- for-word na translation sapagkat ito yung mas malapit sa orihinal na salita ng Diyos. Kung nais mo lang na magkaroon ng mas malinaw na pag-uunawa, pwede kang gumamit ng thought-for-thought na translation.

Isipin mo din na ang ibang Bible translation ay may mga idinagdag na mga salita. Halimbawa, yung mga salitang naka-italics sa King James version ay idinagdag lamang upang mas madaling mabasa ang isang pangungusap. Minsan, sa ibang translation naman meron silang idinagdag at ibinawas. Isang magandang halimbawa dyan ay ang pinaka popular na Bible translation ngayon, ang New International Version or NIV.

Kaya, makikita mo na talagang napakaimportanteng gumamit ng iba’t ibang Bible translations para lubusang mapatunayan kung ano talaga ang ibig sabihin ng isang talata.

Konklusyon

Ang Bibliya na naisulat sa orihinal na manuscript at inspirasyon ay ang mismong Salita ng Makapangyarihang Diyos. Alalahanin mo na ito ay isang “coded book” – na kung saan, hindi ito dinisenyo upang maintindihan ng karamihan kundi para lamang sa mga taong tinatawag ng Diyos ngayon. Ang mga taong ito ay ang mga taong may malinis na hangarin at kagustuhan na mahanap ang tunay na katotohanang nakasulat sa Bibliya. 

Maaari kayang isa ka sa kanila? Sana nga. Taos-puso akong umaasa at nagdarasal na ikaw ay kabilang sa mga taong nag-aasam na matutunan ang mga katotohanan sa Bibliya na konting tao lamang ang nakakaalam ngayon.